Schepencarrousel – Markante schepen in beweging

schepencarrousel logo
Inloggen

Schokland 1915

door | apr 21, 2025

Terug naar alle schepen

Schokland 1915

Schokland 1915

Scheepstype: tjalk

Bouwwerf: L wolthuis, Veendam

Bouwjaar: 1915

Lengte: 1850 cm

Diepgang : 90 cm

Breedte : 450 cm

Kruiphoogte : 270 cm

Officiële thuishaven : Vinkeveen

Motor : Ford 2722e

Bouwjaar van de motor : 1980

Vermogen van de motor : 85 PK

ENI-nummer :

   

Het Verhaal van de Schokland...
begint in 1915 op de scheepswerf van L. Wolthuis in Veendam. Gebouwd in opdracht van Sijtse Molenkamp ging deze Groninger boltjalk daar te water met de naam ‘Nooit Gedacht’. Schipper Sijtse was zelf niet afkomstig uit een schippersfamilie, zijn vader was werkzaam als arbeider in de veenwinning. Sijtse werkte daarom eerst als varensgezel, in dienst van andere schippers. Misschien leerde hij zo, schippersdochter Elske Wijkstra kennen… zij trouwden in 1890.

Leek was de thuishaven voor schipper Sijtse en schipperse Elske. Gelegen aan de rand van de veenkoloniën werd in dit gebied al sinds de 16 eeuw veen gewonnen. Zo ontstond een heel netwerk aan kanalen en vaarten. En de dorpen die daarbij hoorden. De Groninger Boltjalken waren heel geschikt voor deze ondiepe vaarten en kanalen. Zeilend en jagend bewogen de schepen zich voort. De lading bestond naast turf vaak uit aardappelen, stro, mest of zogenaamde schuimaarde.

Toen de ‘Nooit Gedacht' van de helling liep was Sijtse al 57 jaar oud. Elske en Sijtse bleven het schip varen tot 1927.
Op 1 maart van dat jaar kreeg de 'Nooit Gedacht' haar eerste brandmerk, B GRON 166, op 2 maart werd zij eigendom van schipper Jacob Nieborg uit Ten Boer. Het schip had in de jaren daarna verschillende eigenaren die, op 1 na, allemaal hun basis in de provincie Groningen hadden. Zij behield daarbij steeds haar naam. Het is niet precies bekend wanneer de Schokland bedrijfsvaartuig af was. De laatste ‘echte’ schipper was waarschijnlijk Jan Willem Ovink, hij kocht het schip in 1947 en kwam niet uit Groningen maar uit de buurt van Rhenen. Het vaargebied veranderde daarmee naar de grote rivieren.

Pas veel later krijgt het schip een nieuwe eigenaar en een nieuwe naam: ‘Steveliene’. Niet langer een zeilend bedrijfsvaartuig maar verbouwd tot varend woonschip, zonder tuigage. Stevelen is overigens iets wat schepen vroeger vaker deden: de rivier afzakken enkel op de kracht van het stromende water. De naam paste dus wel bij het nieuwe vaargebied.

Begin 1980 ligt het schip in Amsterdam, bij werf G. van de Velde op het Prinseneiland. Min of meer onderweg naar de sloop zoals heel veel kleine binnenvaartschepen in die tijd. Maar door tussenkomst van een kundige, jonge scheepslasser komt er een nieuwe toekomst voor het schip! Maar liefst 15 jaar werkt hij aan het herstel van de Groninger boltjalk. Hij restaureert het scheepje aan de hand van de bekende Hazenberger Modellen en geeft het een nieuwe naam: ‘Schokland’. Gerestaureerd als tjalkjacht, kopen wij de 'Schokland' van hem in 2022.

Wij, op onze beurt, werken nu verder aan het behoud van ons schip. Waar mogelijk, kiezen we daarbij voor authentieke materialen en middelen. Een oude turfschipper met ongelofelijk veel scheepskennis, helpt ons daarbij met waardevolle informatie en oude materialen. Wat de Schokland voor ons zo bijzonder maakt, is het verhaal dat zij vertelt. Naarmate de tijd verstrijkt is er steeds verandering aan boord en dat hoort wat ons betreft ook bij deze historische schepen.
Een unieke mix van historie en heden.